Darmen in gevaar - hoe onze voeding de darmen beïnvloedt
De darmen zijn een gevoelig systeem. De meesten van ons hebben dit al aan den lijve ondervonden. Het reageert razendsnel op intoleranties, kan problemen veroorzaken als we onder stress staan en werkt soms niet zoals we zouden willen. Waarschijnlijk hebben de veranderingen in ons 'westerse dieet' en de daarmee samenhangende veranderingen in onze darmen veel ingrijpender gevolgen voor de gezondheid dan voorheen gedacht.
Maar wat is een westers dieet precies en waarom heeft het zo'n sterk effect op de darmen?
Het westerse dieet kenmerkt zich door veel vet en weinig vezels. Het bestaat voornamelijk uit eiwitten, afkomstig van sterk bewerkt vlees, verzadigde vetzuren, geraffineerde granen (zoals wit meel), suiker, alcohol en zout. Tegelijkertijd worden er te weinig groenten en fruit geconsumeerd.(1)
De switch van een vezelrijk en vetarm dieet naar een dieet met weinig vezels en veel vet heeft significant bijgedragen aan de stijging van obesitas, hart- en vaatziekten en diabetes in onze Westerse wereld.
Verkeerde voeding is schadelijk voor de bacteriën in onze darmen
Wat we eten heeft niet alleen directe invloed op ons lichaam. De bacteriën in onze darmen, die cruciaal zijn voor een gezonde spijsvertering en ons immuunsysteem ondersteunen, worden beïnvloed door het soort voedsel dat we consumeren. Andere eetgewoonten betekenen dus ook veranderingen in het aantal bacteriën en de diversiteit van de bacteriën in onze darmen.
Recente studies hebben zich gericht op de darmflora van mensen die nog eten volgens het jager-verzamelaarsprincipe, vergelijkbaar met hoe onze voorouders dat deden. Onderzoek bij deze mensen, uit drie verschillende continenten, toont aan dat ze niet alleen een compleet andere darmflora hebben dan wij, maar vooral een veel grotere diversiteit aan bacteriën. Het lijkt erop dat ons moderne dieet leidt tot een soort van massa-extinctie van (goede) bacteriën in onze darmen(2).
De impact hiervan op onze gezondheid, de opname van essentiële voedingsstoffen, zoals foliumzuur, en het verhoogde risico op bepaalde welvaartsziekten, zoals obesitas en diabetes, is nog niet volledig begrepen. Er is nog veel onderzoek nodig om dit in kaart te brengen.
De effecten van vezeltekort
Onze darmen hebben vezels nodig. Er zijn simpelweg twee soorten vezels. De niet-fermenteerbare (of onoplosbare) vezels, die niet worden afgebroken in de darmen, maar fungeren als een soort spons. Ze absorberen vocht, waardoor de ontlasting zacht blijft. Aan de andere kant worden vezels die wel afgebroken worden, fermenteerbare (of oplosbare) vezels genoemd. Deze dienen als voeding voor de gunstige bacteriën in de darmen.Recent onderzoek kijkt naar de rol van bacteriën in onze darmen. Deze bacteriën breken voedingsvezels af tot bruikbare componenten, waaronder essentiële vetzuren voor gezonde darmen. Echter, bij een vezelarm dieet kunnen sommige bacteriestammen onze darmen juist beschadigen door zicht te voeden met het darmslijmvlies. Dit kan leiden tot ernstige gevolgen, omdat het darmslijmvlies de cruciale bescherming biedt voor de onderliggende darmcellen tegen aanvallen van ziekteverwekkers(3).
Hoe help ik de darmen weer op gang?
Te weinig vezels uit groenten en volkorenproducten kan grote gevolgen hebben voor de darmen. Door meer vezelrijke producten toe te voegen aan je voedingspatroon help je je darmen. Onderzoek laat zien dat bepaalde vezels niet alleen de darmactiviteit stimuleren, maar ook de groei van nuttige melkzuurbacteriën bevorderen. Bijvoorbeeld, inuline, een vezel gevonden in fructose, helpt de groei van de belangrijke Bifidum bacteriën.
Psylliumvezels, bekend in de Indiase geneeskunde als Plantago psyllium, zijn ook goed voor de darmen. Psyllium stimuleert de darmactiviteit, bevordert de spijsvertering en kante veel vocht in de darmen absorberen, wat helpt bij symptomen zoals diarree(4).
Eén ding is zeker: het steeds kleinere aandeel vezels in onze voeding leidt tot een verarming van de darmflora, wat kan resulteren in een slechtere toevoer van voedingsstoffen en tal van spijsverteringsstoornissen. Tot slot kunnen sommige bacteriën zich zelfs tegen ons keren door het darmslijmvlies aan te tasten, waardoor we vatbaarder worden voor ziekteverwekkers.
Gelukkig hebben we de mogelijkheid om dit tegen te gaan met een verbeterd dieet en door het vezelgehalte te verbeteren met extra voedingsvezels. Hoewel de darmen snel uit balans kunnen raken, is het mogelijk om ze weer in balans te brengen en zo uw eigen gezondheid en welzijn te versterken!
Bronnen
- The Impact of Western Diet and Nutrients on the Microbiota and Immune Response at Mucosal Interfaces: Donjete Statovci, Mònica Aguilera, John MacSharry, and Silvia Melgar
- https://www.52-insights.com/justin-and-erica-sonnenburg-the-gut-connection/
- A dietary fiber-deprived gut microbiota degrades the colonic mucus barrier and enhances pathogen susceptibility: Mahesh S. Desai, Anna M. Seekatz, Nicole M. Koropatkin, Nobuhiko Kamada, Christina A. Hickey, Mathis Wolter, Nicholas A. Pudlo, Sho Kitamoto, Nicolas Terrapon, Arnaud Muller, Vincent B. Young, Bernard Henrissat, Paul Wilmes, Thaddeus S. Stappenbeck, Gabriel Núñez, and Eric C. Martens
- Fibrous drugs for curing various common health problems: Sanjay L. Dakhara, Chetan C. Anajwala, and Vidula S. Selote
